Charles Dickens, Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom.

Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom, to czwarty tom wydany w serii nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka Wstyd mi się przyznać, ale poprzednich trzech tomów nie czytałam, aczkolwiek obiecałam sobie, że nadrobię stracone książki. Powrót do klasyki popularnej i wspaniałego języka tych książek, na nowo mnie oczarował. Współczesne powieści nie mają już w większości ani takiego polotu językowego, ani uroku, ani klimatu. Co kryje czwarty tom w serii?

Wrak Złotej Mary (The Wreck of the Golden Mary) znalazł się w bożonarodzeniowym numerze „Household Words” z grudnia 1856 r. i obejmował osiem tekstów. Jedynie pierwszy z nich napisany był przez Charlesa Dickensa, reszta natomiast przez Wilkie’go Collinsa, Percy’ego Fitzgeralda, Harriet Parr, Adelaide Anne Procter i o. Jamesa White’a. To krótka opowieść o zderzeniu statku z górą lodową i w rezultacie uratowaniu się na dwóch łodziach kilkudziesięciu pasażerów i załogi. Samotność na pełnych wodach, głód i niknące z dnia na dzień siły, bezustannie towarzyszą uratowanym. Godziny spędzane są na snuciu opowieści i śpiewaniu piosenek. Dowódcą był Kapitan George William Ravender, który zachęca ocalałych do znajdowania w sobie nadziei i odwagi. Oprócz tego fragmentu, w książce znaleźć można tekst Wilkiego Collinsa zatytułowany Wybawienie, który opowiada o końcu całej eskapady.

Katusze gromadki angielskich jeńców (The Perils of Certain English Prisoners) to opowiadanie, które zostało wydrukowane w 1857 r. Pierwszy i trzeci tekst był autorstwa Charlesa Dickensa, drugi Wilkiego Collinsa. Opowieść dotyczy wydarzeń mających miejsce w 1844 r., gdy narrator- Gill Davis, szeregowy w Royal Marines przybył na statku „Christopher Columbus” do Wybrzeża Moskitów (fragment wybrzeża Morza Karaibskiego w Nikaragui i południowym Hondurasie). Inspiracją dla tej opowieści była odwaga okazana przez brytyjskie kobiety i dzieci schwytane podczas buntu wojska indyjskiego w powstaniu sepojskim w 1857 r. w Cawnpore i Lucknow. Po stłumieniu Rebelii Sepojowej Brytyjczycy zlikwidowali Kompanię Wschodnioindyjską, a Indie stały się kolonią Imperium Brytyjskiego. W opowieści występuje nieustraszona panna Marion Maryon. To opowieści o niewoli i ucieczce, gdy piraci atakują wyspę Silver-Store (w pobliżu brytyjskiej kolonii Belize), mordują wielu brytyjskich kolonistów, a następnie kradną srebro i biorą zakładników. W ramach połączonej inicjatywy panny Maryon i Davisa, jeńcom udaje się uciec w dół rzeki. 

Kolejne opowiadanie nosi tytuł Nawiedzony dom (The Haunted House) i zostało opublikowane w świątecznym numerze „All the Year Round” w 1859 r. Dickens jest autorem tu trzech tekstów: Śmiertelnicy w domu (The Mortals in the House), Duch w pokoju panicza B. (The Ghost in Master B's Room ), Duch w pokoju narożnym (The Ghost in the Corner Room). Te właśnie teksty można odnaleźć w prezentowanym tomie. Dla poratowania zdrowia nasz narrator, za namową swojego przyjaciela, wybrał się na wieś do pewnego domu. Mimo jego złego stanu i krążącej historii o jego nawiedzeniu, narrator postanawia wynająć go na sześć miesięcy (od października do marca) i zamieszkać tam ze swoją trzydziestoośmioletnią siostrą panną Patty. Z powodu mnóstwa różnych odgłosów zasłyszanych w domu, nikt ze służących nie zostaje z nimi na dłużej. Kobieta proponuje, aby zwolnić więc wszystkich służących, oprócz głuchego stajennego i zaprosić do domu gości. Ci (w liczbie siedmiu) przybywają pod koniec listopada i zajmują losowo przyznane sypialnie. Przyjaciele zgadzają się milczeć na temat wszelkich upiornych doświadczeń, dopóki nie spotkają się w Dwunastą Noc, chyba, że zaistnieje wyższa konieczność. Tak powstają poszczególne opowieści, w tym o duchu działającym w pokoju panicza B. i duchu w pokoju narożnym.

W 1860 r. zostaje wydrukowany numer z utworem Wieści z morza (A Message from the Sea), który składał się z pięć części. Pierwsza Dickensa, druga autorstwa Dickensa i Wilkiego Collinsa, trzecia Dickensa i Charlesa Alistona Collinsa, czwarta- Wilkiego Collinsa, piata- Dickensa. To opowiadanie proste i podnoszące na duchu, z plastycznym opisem małej wioski zbudowanej na skraju stromej, urwistej skały. Dotarł do niej kapitan Jorgan, Amerykanin, urodzony w Nowej Anglii. To morska przygoda w połączeniu z rodzinną tajemnicą, która została rozwiązana za pomocą całkiem niewiarygodnych zbiegów okoliczności.

Bezimienny bagaż (Somebody’s Luggage) to zbiorczy tytuł dziesięciu utworów wydanych w 1862 r. Dickens był tu autorem czterech opowiadań. Kelner zawadza się o bagaż pozostawiony w hotelu. Postanawia go przeszukać, aby zidentyfikować właściciela. Znajduje jednak wiele stron zapisanego papieru – rękopis, który zaczyna czytać. Historia dość zabawna.

Ziemia Toma Tiddlera (Tom Tiddler's Ground) została wydana w numerze „All the Year Round” w 1861 r. Wchodzą tu teksty Charlesa Dickensa oraz Amelii Edwards, Wilkiego Collinsa, Johna Harwooda. Tytuł nawiązuje do gry dla dzieci. Jeden gracz, „Tom Tiddler”, stoi na stercie kamieni czy żwiru. Inni gracze pędzą na stos, płacząc ”Oto jestem na ziemi Toma Tiddlera ”, podczas gdy Tom próbuje schwytać lub w innych wersjach wydalić najeźdźców. W tej historii goście opowiadają pustelnikowi opowieści. Dickens podaje doskonały i bezpośredni opis pustelnika. Wykazuje wiele empatii i identyfikacji z samotnym dzieckiem, narastający strach czy wyolbrzymione słyszane dźwięki. 

Bezdroże (No Thoroughfare) wydane w 1867 r. to jednocześnie tytuł opowiadania i sztuki autorstwa Dickensa i Collinsa. Był to ostatni utwór Dickensa, który ukazał się w bożonarodzeniowym numerze „All The Year Round”. Dość niedawno wydawnictwo MG wydało całe opowiadanie/mini powieść pod tytułem Bez wyjścia. 30 listopada 1835 r. młoda kobieta dzięki swojej natarczywości i cierpliwości uprasza opiekunkę w przytułku o wyjawienie jej potrzebnych danych jednego z dzieci. Po latach powraca i korzysta z tej wiedzy. Idylla domowego ogniska trwa, ale wszystko ulega kiedyś zmianie.

Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom to książka, która w tym właśnie czasie dostarcza wiele emocji wrażeń. W opowiadaniach mowa jest  o miłości, przebaczeniu, zadośćuczynieniu wyrządzonym krzywdom, niesieniu pomocy, tajemnicach z przeszłości. To pięknie wydana książka, której zawartość nie podlega ocenie. Koniecznie należy przeczytać.

Charles Dickens, Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom, wydawnictwo Zysk i S-ka, wydanie 2019, t. 4 w serii: Opowieści wigilijne, tytuł oryg.: The Haunted Man and the Ghost’s Bargain, A Fancy for Christmas-Time, tłumaczenie: Jerzy Łoziński, oprawa twarda z obwolutą, stron 562.

Seria Opowieści wigilijne wyd. Zysk i S-ka:

1. Opowieści wigilijne. Kolęda prozą.
2. Opowieści wigilijne. Świerszcz za kominem.
3. Opowieści wigilijne. Czym jest dla nas Boże Narodzenie.
4. Opowieści wigilijne. Nawiedzony dom.

*słowem malowane 18.12.2019 r.