Dalekie Pawilony Mary Margaret Kaye (oryg.:
The Far Pavilions; pierwsze wydanie w
1978 roku) to dwa monumentalnej grubości tomy, które ukazały się nakładem
Wydawnictwa Poznańskiego, na kartach, których czytelnik odnajdzie niezwykłe
przygody, miłość, wojnę i przede wszystkim plastyczne opisy odległych Indii z
punktu widzenia dziewiętnastowiecznych odniesień historycznych, politycznych i
społecznych. To powieść napisana z wielkim, epickim rozmachem.
Czytelnik
poznaje losy Ashtona Hilary’ego Akbara Pelhama-Martyna, angielskiego oficera, w okresie
brytyjskiego panowania w Indiach, który zakochuje się w Andżuli, półhinduskiej
księżniczce Gulkot. Ashton (zwany też Aśokiem) nie jest właściwie ani
Brytyjczykiem, ani Hindusem, ani chrześcijaninem, ani muzułmaninem. Wychowywany
był w znajomości i poszanowaniu odmiennych kultur. Był synem Anglików, ale
urodzonym w Indiach. Jego ojciec, Hilary, był profesorem lingwistą, etnologiem
i przyrodnikiem, który prowadził badania na tym terytorium. W podróżach towarzyszyła
mu znacznie młodsza żona, która zmarła po wydaniu na świat syna. Gdy Ash był małym
dzieckiem jego ojciec zmarła także w wyniku epidemii. Rodzic nigdy nie zdołał
powiadomić rodziny mieszkającej w Anglii, że ma żonę i syna. Aśok zostaje
wychowany przez hinduskę Sitę, góralki z okolic Kanganu, która zajmowała się
nim od czasu śmierci matki Isobel. Dopiero, gdy wkracza w okres nastolatka, dowiaduje
się, że jest Anglikiem, a nie Hindusem. Zostaje wysłany do brytyjskiej szkoły z
internatem, gdzie czuje się wyalienowany. Zainteresowani jego wykształceniem
pragną, aby Ash stał się członkiem brytyjskiego towarzystwa, który posiada
wystarczającą wiedzę o językach i kulturze indyjskiej, aby być użytecznym dla
brytyjskiej armii. Osobowość Asha jest jednak wynikiem mieszanki Wschodu i
Zachodu, co staje się niewygodnym zarówno dla niego, jak i jego otoczenia. Gdy
ma 18 lat dołącza do angielskiego Korpusu Zwiadowców i wraca do Indii. Wówczas
rozpoczyna się dla Asha etap obfitujący w wojskowe przygody i prawdziwy romans.
Konflikt między
Wschodem i Zachodem rozgrywa się nie tylko w duszy Asha. Akcja powieści ma
miejsce w latach 1852-1879, toteż zawiera wiele szczegółów z życia dotyczącego okresu,
kiedy to Brytyjczycy kontrolują Indie jako część ich Imperium. W 1878 roku
wybucha II konflikt afgańsko-brytyjski. Można tu znaleźć odniesienia do powstania
Sipajów w 1857 roku czy rzeczywistą analizę historycznego konfliktu w
Afganistanie. Autorka pisze z punktu widzenia Angielki i warto zwrócić uwagę,
że nie jest to powieść pozbawiona politycznych niuansów. Mieszkańcy Wschodu są
podstępni, skłonni do kłamstwa i matactw, z kolei przybyli z Zachodu są uczciwi
i sprawiedliwi. Historia miłosna dodatkowo uosabia istniejący podział między
kulturą Indii a Wielkiej Brytanii.
*post Słowem Malowane- 17.07.2018 r.
Kaye, która pierwsze
dziesięć lat swojego życia spędziła w Indiach, na kartach powieści wykreowała
barwny świat ówczesnej kultury i historii. Fabuła obfitująca w intrygi, emocjonujące
przygody, romantyczna miłość, jest wielowątkowa. Zauważyć należy szeroką gamę
wyrazistych postaci, plastycznych i drobiazgowych opisów krajobrazów i bitew. Autorka
porusza kwestię różnic kulturowych, rasowych i środowiskowych.
Warto nadmienić, że Dalekie Pawilony (oryg. Dar Chaim)
to nazwa gór w księstwie Gulkot, do których główny bohater modli się od
dzieciństwa. Książka doczekała się w 1984 r. adaptacji filmowej oraz
zrealizowany trzyodcinkowy serial telewizyjny.
Mary Margaret Kaye, Dalekie Pawilony, Wydawnictwo
Poznańskie, wydanie 2018, t. 1-2, tłumaczenie: Lech Niedzielski (t. 1), Zbigniew
Batko (t. 2), oprawa twarda, stron t. 1- 783; t. 2 – 816.
Mary Margaret Kaye (1908-2004) – pisarka brytyjska. Wychowywała
się w Indiach, dopiero jako 10-latka została wysłana do Anglii, pozostała
jednak wierna wielkiej miłości do kraju dzieciństwa. Jako żona brytyjskiego
oficera wiele podróżowała i często zmieniała miejsce zamieszkania, pisząc w tym
okresie powieści detektywistyczne. Po przejściu męża w stan spoczynku zajęła
się pisaniem swojego najsłynniejszego dzieła, powieści umiejscowionej w Indiach
- Dalekie pawilony (1978). Po
śmierci męża (1985) wydała także kilka utworów autobiograficznych: The Sun In The Morning (1990), Golden Afternoon (1997), oraz Enchanted Evening (1999).
*post Słowem Malowane- 17.07.2018 r.
Dobrze, że podałaś notkę biograficzną, bo po raz pierwszy spotkałam się z tym nazwiskiem. Niby człowiek jako tako oczytany, a tu proszę..
OdpowiedzUsuńZawsze szukam też, jak nie wiem :) Dodaję też dla siebie ;)
Usuń