środa, 10 kwietnia 2013

Edgar Allan Poe, Wybór opowiadań.

Nie lubię horrorów, nie czytałam, ale uwielbiam klasykę, a twórczość Edgara Allana Poe mieści się właśnie w jej granicach. Poza tym autor uważany jest za prekursora prozy detektywistycznej, w której mamy dzielnego i genialnego detektywa poddającego analizie i interpretacji wszelkie ślady. Po za tym jego wkład włożony w rozwój opowiadania, jako gatunku literackiego jest spory. Opowiadania jego są nieprzeciętne, wywodzą się z tradycji romantycznej, potrafią rozbudzić wyobraźnię czytelnika i wzniecić niesamowite emocje nawet po upływie niemal 200 lat bez odwoływania się do przelewania krwi, wampirów czy potworów.

Pierwszy raz przeczytałam opowiadania Poego wydane pod tytułem Opowieści niesamowite w tłumaczeniu Bolesława Leśmiana (nie jestem aż tak pamiętliwa, sprawdziłam) gdzieś na początku szkoły średniej. Byłam wówczas nimi zafascynowana i pamiętam, że nocami spałam przy zapalonej lampce. Ciekawa byłam jak po upływie tyluż lat odbiorę je ponownie. Okazało się, że nadal jestem pod ich oddziaływaniem. W Wyborze opowiadań czytelni odnajdzie utwory w nowym uwspółcześnionym tłumaczeniu, które dokonał Sławomir Studniarz. W zbiorze znalazły się między innymi: Zagłada Domu Usherów, Berenika, Zabójstwa przy rue Morgue, Maska Czerwonego Moru, Rękopis znaleziony w butelce, Skradziony List, Prawdziwy opis przypadku M. Valdemara, Opowieść z wyprawy w Góry Strzępiaste, Czarny kot, Artysta pejzażu. Utwory te są mniej lub bardziej znane odbiorcom. Jest to literatura grozy, nawiązująca do konwencji gotyckich pochodzących z XVIII wieku, przepełniona wszechobecnym lękiem i strachem. Poe znakomicie potrafił w tak krótkich utworach budować napięcie, a co za tym idzie wywoływać u czytelnika dreszcze niepokoju i gęsią skórkę, które na długo pozostają po przeczytaniu książki. Być może dlatego, że wydaje się, iż Poe rozpracował ludzką psychikę. Historie są mroczne, tajemnicze, śmierć wszechobecna, postacie ciekawie ukształtowane, fabuła pełna zwrotów akcji, a zagadki w zarysie intrygujące. Dodać do tego styl i odpowiedni ton narracji i mamy praktycznie mieszankę wybuchowa.  Po za tym Autor zabiera czytelnika do XIX wieku, mrocznych zaułków, posiadłości i pokazuje ciemne strony ludzkiego umysłu i sił zła.

Opowiadania Poego czyta się dobrze i z wypiekami na twarzy. Kto nie czytał, niech jak najszybciej nadrobi. Warto nadmienić, że w Polsce za pisarza tworzącego w podobnym nurcie uważa się Stefana Grabińskiego i jego zbiór nowel wydanych pod tytułem Demon ruchu. Czytałam i też polecam. Nawet miałam zakupioną za studenckie pieniądze na jedzenie, ale po latach już nie pamiętam, co się z książką stało.


Edgar Allan Poe, Wybór opowiadań, wydawnictwo Świat Książki, kwiecień 2012, wybór, przekład i posłowie Sławomir Studniarz, oprawa twarda, stron 368.

3 komentarze:

  1. Klasyka zawsze kojarzy mi się z dobrą lekturą i mile spędzonym czasie na czytaniu:) Chętnie jeszcze raz wrócę do Poego.

    OdpowiedzUsuń
  2. Od jakiegoś czasu zbiór opowiadań Poe zerka na mnie z półki, w ciągu ostatnich kilku tyg. nawet kilka razy je z tej półki zdjęłam, ale ze względu na bardziej kuszące lektury, odkładałam. Po tej recenzji chyba jednak zacznę czytać:)

    OdpowiedzUsuń